Przejdź do treści

Migracje Polaków w 2016 roku (część druga)

W pierwszej części przygotowaliśmy zestaw narzędzi do uzyskania informacji skąd przyjechali mieszkańcy danej gminy oraz dokąd wyjechali. Oparliśmy się o dane GUSu o migracjach z 2016 roku. Obiecałem, że there is an app for this – dzisiaj taką aplikację przygotujemy.

Uwaga wpis jest mocno techniczny (i w dodatku dla co najmniej średnio zaawansowanych pRogramistów). Jeśli interesuje Cię wynik (gotowa aplikacja) najlepiej przejdź na stronę aplikacji i się nią pobaw do woli. Powinna być zrozumiała :)

Skorzystamy z pobranych wcześniej danych, ale rozważania prowadzić będziemy na poziomie powiatów. Zatem potrzebujemy zagregować dane o migracjach do powiatów oraz wykorzystać mapę powiatów (zamiast gmin). Zgodnie z wcześniejszymi uwagami – zobaczymy względny ruch, a nie bezwzględną liczbę osób zmieniających miejsce zamieszkania (stałego zamieszkania, bo dane GUSu dotyczą osób zmieniających meldunek).

Większość danych mamy już przygotowanych i cała droga będzie krótsza. Z poniższych pakietów

wystarczy później tylko tidyverse, ale będziemy potrzebowali wstępnego przygotowania map – stąd broom i rgdal.

Zaczniemy od nazwy powiatów i województw z bazy TERYT:

W aplikacji Shiny będziemy chcieli pokazać informacje o wybranym powiecie. Wybór będzie polegał na wskazaniu województwa (z listy 16), a następnie powiatu (z tych, które znajdują się w województwie). To wygodniejsze niż przedzieranie się przez listę 380 powiatów. Oba pola wyboru musimy jakoś zasilić, a co więcej – pole dla powiatów powinno reagować na to co wskazuje województwo.

Potrzebujemy więc listy województw. Dla Shiny dobrze mieć nazwaną listę (wektor) – nazwa elementu jest wyświetlana na polu wyboru, jego wartość jest zwracana przy wyborze do aplikacji. Będziemy operować na kodach TERYT – stąd kolumna WOJ (zawierająca kod TERYT województwa):

Teraz czas na powiaty, które zależą od wybranego województwa. Wystarczy z listy powiatów wybrać te, które należą do województwa o znanym numerze TERYT i zwrócić je w postaci odpowiednio przygotowanej listy. Najlepiej przy pomocy funkcji:

Wynik działania takiej funkcji dla województwa o kodzie TERYT równym 14 (mazowieckie) wygląda następująco:

Czas na dane o migracjach. W poprzednim wpisie opisałem jak je przygotować – warto zapisać tak przygotowaną tabelę (migracje) do pliku (tutaj migracje.rds), który teraz wykorzystamy. I zagregujemy dane do poziomu powiatów:

Teraz możemy zapisać sobie tabelę migracje_pow do pliku lokalnego (aby zminimalizować czas uruchomienia aplikacji). Albo zaczekać, bo swoje zajmie też przygotowanie map:

Oczywiście korzystamy z plików z wielkiego archiwum pobranego z CODGiK.

Swoją drogą można również skorzystać z funkcji getData() z pakietu raster: powiaty_mapa <- raster::getData("GADM", file = "POL", level = 2), tak otrzymane dane trzeba później przepuścić przez tidy (bo pobrane dane to właściwie plik SHP). Problem z nimi jednak jest taki, że nie posiadają kodów TERYT (są nazwy, ale w jakimś języku obcym – nie ułatwia to zadania).

Podobnie jak dla gmin zmniejszymy sobie dokładność map:

W efekcie otrzymując coś całkiem przyjemnego i wystarczająco dokładnego:

W tym miejscu zakończyliśmy poprzednim razem przygotowanie danych dla gmin. Ale dzisiaj weźmiemy pod uwagę procent osób jakie zmieniło miejsce zamieszania (zatem wartości względne), a do tego potrzebujemy informacji o stanie ludności w danym powiecie na koniec 2016 roku. Za źródło posłuży nam tradycyjnie GUS (konkretnie dane pobrane z kategorii Ludność / Stan ludności / Ludność wg miejsca zamieszkania (dane kwartalne) dla wszystkich powiatów, stan na koniec 2016 roku).

Teraz tylko trzeba złączyć informacje o migracjach z liczbą mieszkańców powiatu i policzyć jaki procent mieszkańców ubył (lub przybył):

Dane łączymy dwukrotnie – raz dla powiatów źródłowych i drugi raz dla powiatów docelowych.

Sprawdźmy tym razem skąd do przyjechali ludzie do Warszawy? (kod 1465)

Pierwszy na liście (poza Warszawą) jest powiat o numerku 1418, czyli:

powiat piaseczyński. Jak wyglądają odpowiednie liczby?

Około 0.34% (603 osób z 177007) mieszkańców powiatu piaseczyńskiego przeprowadziło się do Warszawy, co jednocześnie oznacza, że nieco ponad 0.03% (603 z 1744351) mieszkańców Warszawy przybyło właśnie z tego powiatu.

Przy okazji: największy ruch był z Wrocławia do powiatu wrocławskiego (1.6% mieszkańców powiatu wrocławskiego przyjechało z Wrocławia) oraz przemeldowań w obrębie Łodzi (0.87% mieszkańców tego miasta zmieniło adres).

W tym momencie mamy komplet przygotowanych danych:

  • dane o mapie powiatów powiaty_mapa_small
  • dane o migracjach pomiędzy powiatami powiaty_mapa_small
  • listy nazw powiatów i województw (odpowiedni wyciąg z tabeli powiaty)

Wszystkie te dane możemy zapisać lokalnie, a w aplikacji skorzystać z tak przygotowanych plików. Oszczędzamy dzięki temu czas na powtarzanie obliczeń, które wystarczy wykonać tylko raz.

Przed przystąpieniem do programowania aplikacji zobaczmy jeszcze mapkę powiatów, które zasiliły mieszkańców Warszawy (skoro ostatnio był Kraków, to teraz – w imię świętej wojny – Warszawa):

Do Warszawy przyjeżdża się z większości (dokładnie z 250 spośród 380) powiatów w Polsce, różnic wielkich nie ma. Najwięcej jest migracji wewnątrz stolicy (przemeldowania w ramach miasta), a później imigracja z najbliższych powiatów. Trochę jaśniejsze kolory ciągną się w stronę Lublina (L na początku rejestracji samochodów jeżdżących po Warszawie nie bierze się od Legii, taki żart).

Co się dzieje w zachodniej części Polski? Gdzie migrują ludzie z mniejszych powiatów na przykład południowej Wielkopolski? Za chwilę będziecie mogli sami to sprawdzić wybierając powiaty kępiński (z dużych miast Wrocław, albo powiat wieruszowski) albo krotoszyński (Wrocław i Poznań, powiat ostrowski) w aplikacji, którą przygotujemy.

Bazując na poprzednim wpisie przygotujemy zmodyfikowaną funkcję dającą na tacy wszystkie interesujące nas parametry. Później funkcja ta posłuży nam w aplikacji i będzie jej najważniejszym elementem (maszyną wybierająco-dostarczającą, że tak powiem).

Tak na prawdę działanie aplikacji jest banalne: pozwalamy na wybranie województwa i powiatu, wywołyjemy poniższą funkcję z odpowiednim kodem TERYT wybranego powiatu i wyświetlamy stosowne informacje. Prawda, że proste? Większość paneli czy dashboardów do przeglądania danych tak właśnie działa!

Mamy wszystkie komponenty gotowe, zbudujmy aplikację

Aplikacja w Shiny

Potrzebna będzie dodatkowa biblioteka – shiny. Cała aplikacja może być w dwóch plikach (ui.R oraz server.R) lub w jednym (app.R, w takim przypadku umieścić ją trzeba w stosownym kontenerze shinyApp()). Cały kod z dzisiejszego odcinka możecie wrzucić w jeden plik app.R i zadziała.

Pierwsza część to wygląd (User Interface) aplikacji. Nie będę wnikał w szczegóły, jest wielka dokumentacja razem z bardzo dobrym tutorialem.

Druga część aplikacji to jej logika. Tutaj przygotujemy reakcje na odpowiednie wybory oraz prezentację danych wynikowych:

I to wszytko!

Możemy już uruchomić naszą aplikację wpisując w konsoli:

Wynik jest następujący (może nieco nie mieścić się w ramce, ale zwróćcie uwagę, że samo się ładnie zawija):

Jeśli coś wyżej nie działa to… może serwer nie wytrzymał? Nie wiem ile może wytrzymać (to darmowy EC2 t2.micro z Amazonu), pierwszy raz puszczam na niego większy ruch.

Prawda, że fajne? Zamiast oglądać wynik w ramce możesz zobaczyć go w pełnym oknie przeglądarki, o tutaj.

Cały skrypt możemy zapisać jako plik app.R i (o ile mamy maszynę z zainstalowanym serwerem Shiny) udostępnić aplikację innym po prostu podając do niej adres. O szczegółach instalacji i konfiguracji serwera najlepiej doczytać na stosownej stronie. Jeśli chodzi o wymagania dla serwera Shiny: potrzebny jest serwer z Linuxem (na przykład Ubuntu) na 64-bitowym komputerze. Kilka takich maszyn (wirtualnych) postawiłem w życiu, więc jeśli bardzo wyraźnie poprosicie to przygotuję odpowiedni wpis.

Tymczasem – przyjemnej zabawy z aplikacją!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *